Wysłuchanie małoletniego w sprawie rozwodowej

Wprowadzenie nowelizacji artykułu 216¹ do kodeksu postępowania cywilnego stanowi istotny krok w kierunku ochrony praw małoletnich uczestników procesów sądowych. Nowelizacja weszła w życie 15 lutego 2024 r. W obecnym brzmieniu przepis precyzuje warunki i procedury dotyczące wysłuchania małoletnich przez sąd w sprawach związanych z ich osobą. Oznacza to oczywiście, że dzieci będą wysłuchiwane w sprawach rozwodowych swoich rodziców.

Zgodnie z nowym przepisem, sąd zobowiązany jest do wysłuchania małoletniego dziecka, o ile jego rozwój umysłowy, stan zdrowia oraz stopień dojrzałości na to pozwalają. Nadto sąd musi uwzględni zdanie i rozsądne życzenia dziecka. To istotne, aby proces sądowy uwzględniał zdanie i potrzeby małoletnich, ponieważ może to mieć wpływ na kształtowanie ich przyszłego życia – na to z którym rodzicem zamieszkają, czy jak będą wyglądały ich kontakty z drugim rodzicem.

Jeśli dziecko odmawia udziału w wysłuchaniu, sąd zobowiązany jest odstąpić od tej czynności. Jest to ważna gwarancja, która ma na celu uniknięcie nadmiernego stresu lub traumatyzacji dziecka w wyniku przymusowej obecności na sali sądowej. Warto zaznaczyć, że jeśli sąd odstąpił od wysłuchania dziecka, musi to być udokumentowane w protokole posiedzenia lub rozprawy, wskazując przyczyny tego działania. Jest to istotny element transparentności procesu. W przeszłości sądy często nie wysłuchiwały dzieci, nie zastanawiając się nawet nad zasadnością takiej czynności, co obecna regulacja z pewnością zmieni.

Wprowadzenie art. 216¹ kodeksu postępowania cywilnego stanowi zatem istotny krok w kierunku zwiększenia ochrony praw małoletnich uczestników procesów sądowych oraz wzmocnienia ich pozycji jako podmiotów procesowych. Jest to również wyraz dążenia do bardziej humanitarnego i zindywidualizowanego podejścia do sprawiedliwości, które uwzględnia specyficzne potrzeby dzieci i młodzieży.